Er waren best veel momenten in het leven en mijn carrière dat mij om een goed advies gevraagd werd. En ongetwijfeld zullen er nog veel momenten komen waarin mijn advies gevraagd wordt. Maar wat is een goed advies, waar moet het aan voldoen? Gemiddeld genomen is onze eerste neiging om de vrager van advies te voorzien. We vertellen hem of haar of de organisatie wat wij denken dat het beste is op basis van wat wij gehoord en gezien hebben, door onze eigen bril van overtuigingen en ervaringen. Toch gebeurt het meer dan eens dat het advies wat we geven niet opgevolgd wordt. De gedachte die dan in ieder geval, in het verleden, bij mij opkwam is “Als je mijn advies toch niet opvolgt waarom vraag je het dan”. Dat ik hierin niet de enige ben, concludeer ik uit gesprekken waarin ik mensen dit letterlijk hoor zeggen.
Ja maar
Je hebt je advies gegeven en dan komen de “ja maar”s. Ja maar dat gaat toch niet werken want……………. Herken je ze?
Ik zat afgelopen week in een gesprek met een team waarin iemand binnen het team vroeg om advies betreffende een specifieke situatie. Er zaten tien goedwillende teamleden die allemaal een advies hadden over wat te doen in deze specifieke situatie. Op ieder advies kwam een Ja maar. Ja maar ik kan toch niet…….. Ja maar zo werkt het toch niet……. Ja maar het helpt toch niet als………..
Na alle adviezen van de hand gewezen te hebben met een Ja maar vroeg ik het betreffende teamlid wat ze zelf eigenlijk wilde. Toen bleek dat ze al een oplossing in haar hoofd had nl……ze wilde de verantwoordelijkheid voor het probleem bij iemand anders neerleggen. Na nog een aantal vragen bleek dat ze dit graag wilde omdat ze onzeker was over het effect van haar handelen. Er gebeurde niet wat ze voor ogen had en ze kreeg te maken met weerstand. Door het stellen van vragen kwam het onderliggende probleem naar boven en kon het betreffende teamlid zelf aangeven waar haar behoefte lag. Die lag in dit geval niet in het krijgen van advies maar in ondersteuning van het team in het dragen van verantwoordelijkheid.
Goed advies
Kunnen we uit voorgaande voorbeeld concluderen dat de adviezen niet goed waren? Ik heb geen idee. Wat ik wel zag was dat er tien mensen op dezelfde vraag een ander advies gaven. Zij gaven advies op basis van eigen ervaring, kennis en kunde, keken vooral hoe ze het zelf zouden doen in een gelijke situatie. Echter, de oplossing kwam door vragen te stellen, de adviezen leverden slechts weerstand op. Ik vind het ook lastig om andermans advies op te volgen, het is beter wanneer ik de oplossing zelf weet te bedenken voor een probleem. Ik vind mijn eigen oplossingen doorgaans ook door mezelf vragen te stellen.
• Wat vind ik eigenlijk van dit probleem?
• Waarom vind ik het moeilijk om er mee om te gaan?
• Wie is eigenlijk eigenaar van dit probleem?
• Welke factoren spelen er mee bij dit probleem?
• Wat kan ik beïnvloeden en wat niet?
• Welke overtuigingen heb ik aangaande dit probleem?
• Wat moet ik hierin eigenlijk van mezelf?
• Welke emoties heb ik?
• Welke neiging roepen deze emoties op?
• Wil ik toegeven aan die neiging en waarom wel of niet?
• Welke opties zijn er voor mij om dit probleem op te lossen?
• Welk advies zou ik anderen met hetzelfde probleem geven?
• Wat heb ik al gedaan om het probleem op te lossen?
• Wat hebben deze acties opgeleverd?
• Wat werkte en wat werkte niet?
• Wat kan ik anders doen?
En zo kan ik nog wel even doorgaan. In de meeste gevallen zitten mijn eigen emoties of overtuigingen me in de weg om het probleem daadwerkelijk op te lossen. Het werkelijke probleem bij het vinden van de oplossing is de manier waarop ik ernaar kijk, hoe ik over mezelf denk en welke ervaringen ik tot nu toe op heb gedaan in dergelijke situaties.
If you do what you’ve always done, you get what you’ve always gotten.
~ Tony Robbins ~
Door vragen te stellen geef je de ander de kans om inzicht te krijgen in de eigen emoties, het eigen gedrag en de eigen patronen. Hij of zij kan op basis van dit inzicht een oplossing bedenken die voor hem of haar werkt. Iets anders dan dat hij of zijn tot nu toe gedaan heeft.
Ik heb inmiddels geleerd geen advies meer te geven. Wanneer iemand mij vraagt om advies stel ik een vraag. En het geeft mij veel meer voldoening wanneer iemand zegt “dat was precies de vraag die ik nodig had” dan dat ik rapporten schrijf van meerdere A4tjes die onderin een kast belanden.