Ken je dat, dat gevoel van teleurstelling wanneer iets niet aan je verwachtingen voldoet? Wij menen te weten dat teleurstelling altijd voortkomt uit onze eigen verwachtingen, maar is dat wel zo?
Zou het misschien ook zo kunnen zijn dat ons oordeel over de uitkomst ons de teleurstelling bezorgt? Wat zou er gebeuren wanneer wij de uitkomst niet beoordelen als fout maar als anders dan we van tevoren hadden verwacht?
De teleurstelling.
Vol goede moed en overtuigd van het feit dat er altijd wel iets bereikt is aan het eind van de dag, begon ik eens aan een sessie met een club mensen, die aan het eind van de dag wat besluiten wilde kunnen nemen. Nu doe ik dat wel vaker dus dat is feit op zich is niet bijzonder. Wat het bijzonder maakte was het feit dat het hen tot nu toe op geen enkel front gelukt was om met elkaar in gesprek te zijn zonder uit elkaar te gaan met ruzie. En ik, als rasechte optimist, dacht dat varkentje wel even te wassen. En je raad het al,…….niets was minder waar.
Het resultaat.
Was heel anders dan verwacht. Na een intense dag van hard werken verlieten zij het pand zonder enig besluit genomen te hebben. Het mag geen verrassing zijn dat dit voor iedereen een teleurstelling was, inclusief mijzelf. Temeer nog omdat er over het te nemen besluit een oneindige discussie ontstond, die overigens wel een gevolg was van eerdere besluiten die waren genomen.
Op de weg terug naar huis had ik nog enige tijd om me te bezinnen en na te denken over waar ik het nu had laten liggen. We waren de dag keurig gestart met het uitspreken van verwachtingen, een overzicht van het programma en allerlei goede intenties. Nu waren niet alle verwachtingen gelijk maar wel aanvullend aan elkaar.
Waar heb ik het niet goed gedaan?
Ik brak mijn hoofd over die vraag. In mijn teleurstelling kwam ik tot het besef dat ik mogelijk vooraf zelf te hoge verwachtingen had gesteld aan hetgeen ik zou kunnen bewerkstelligen. Maar ja………wie geen hoge verwachting heeft bereikt ook niets, toch? Is er dan eigenlijk iets mis met een hoge verwachting en leidt dat niet per definitie tot teleurstelling vroeg ik mij af.
“Shoot for the moon, even if you miss you end up with the stars”
Hoe zit dat dan? Ik voelde me bepaald niet tussen de sterren. Eerder tussen de losers. Ja, iedereen is mens, en niets menselijks is mij vreemd.
Optimist.
Al ben ik een onverbeterlijke optimist, weet ik heel goed hoe je eigen overtuigingen je kunnen beïnvloeden. Heb ik veel verstand van veranderen en het ombuigen van patronen, Soms is dat ook voor mij lastig. En het is ook goed, want daarmee ben je in staat om te reflecteren op je eigen werk en creëer je ruimte om andere zienswijzen te verkennen. Zo ook op dit ritje naar huis aan het eind van een drukke week. Had ik me wel goed voorbereid? Heb ik wel de juiste werkvormen gekozen? Heb ik de verwachtingen wel goed gemanaged? Heb ik wel voldoende interventies gepleegd? Heb ik wel een goed inschatting gemaakt van de gedragspatronen? Was het resultaat van de dag nu echt zo teleurstellend?
Oordeel.
Het oordeel dat ik velde over het resultaat, was dat eigenlijk wel juist? We gaan er eigenlijk altijd van uit dat het resultaat goed is als het voldoet aan de bij de verwachting omschreven criteria. Al het andere beoordelen we al snel als ongewenst of slecht resultaat. Maar wat als we dit beoordelen als anders dan van te voren omschreven. Stel dat je verwacht om een besluit te nemen en het resultaat is dat je tot het inzicht komt dat je met de huidige aanwezigen dat besluit niet kunt nemen? Is het inzicht ,dat de mensen die aan tafel zitten niet in staat zijn om samen te besluiten, niet even belangrijk als een genomen besluit dat geen draagvlak kent? Is het inzicht dat er dus iets anders moet gebeuren een teleurstellend resultaat? Is het weten waar de schoen wringt een slecht resultaat?
Goed en fout.
Wij denken teveel in goed en fout. Dit is precies één van de redenen waarom de club geen besluit kon nemen. Het wenselijke is goed, het onwenselijke fout. Maar de wereld is helemaal niet zo zwart wit. De wereld heeft duizenden kleuren. Als we onze oordelen nuanceren dan worden we niet alleen vriendelijker voor elkaar maar ook voor onszelf.
Verwachtingsmanagement is dus eigenlijk oordeelsmanagement.
Probeer iedere keer dat je teleurgesteld bent eens te zien wat het wel heeft opgeleverd. Wat brengt dat je? In mijn geval bracht de dag veel inzichten over mijn behoefte aan het behalen van vooraf gestelde doelen, bezinning en acceptatie. Oh……..en natuurlijk weer veel inspiratie. Want zelfs uit de ”slechtste” resultaten is iets goeds te halen.