Soms kom je in een situatie waarin er een conflict ontstaat tussen twee mensen. En hoe graag ik als coach, maar ook als mens, de harmonie en verbinding wil herstellen. Hoe graag ik in zo’n geval de mensen zou willen laten inzien dat je pas iets bereikt, als je in de ander zijn schoenen durft te gaan staan, om te zien wat hij of zij ziet. Hoe graag ik ze ook zou willen laten voelen dat jouw gelijk maar een heel klein stukje is van het totaal. Soms lukt het niet.
Rust.
Soms is het beter voor de rust en gezondheid van mensen om te stoppen met het gesprek en een situatie te creëren waarin het conflict geen voedingsbodem meer heeft. Niet omdat er iemand schuldig of onschuldig is, maar omdat mensen beschadigd raken en ziek worden. Of omdat het conflict zich dreigt uit te breiden over een grotere groep.
Het zoeken van medestanders.
Een mens heeft nu eenmaal in een conflict de neiging om medestanders te zoeken. Er zijn meer mensen die het met mij eens zijn dan met jou dus ik heb gelijk! Je voelt je sterker met een groep. Je hebt immers een gezamenlijke vijand. Het is niet meer alleen jouw vijand.
Het verbaast mij soms dat mensen zich pal achter iemand kunnen scharen zonder de andere partij ook maar gesproken of gezien te hebben. En als je niet weet waar het over gaat dan is het makkelijker je aan te sluiten bij de grootste groep.
Zo kan het voorkomen dat er op de werkvloer een mening ontstaat over iemand die gebaseerd is op aannames, en niet op feiten of eigen ervaringen. Dat is mij zelf ook eens overkomen, dat een hele grote groep collega’s iets over mij dachten en vonden, terwijl niemand bij mij was komen vragen of de geruchten die verspreid waren ook daadwerkelijk ergens op gebaseerd waren. Of wat mijn kant van het verhaal was. Er werd over mij gepraat maar niet met mij. Allemaal hoog opgeleide verstandige mensen. Maar niet geïnteresseerd in een verbreding van het perspectief.
Het begint al vroeg.
Je ziet dit fenomeen ook op schoolpleinen. Hoe vervelend ook. Maar uit behoud van eigen veiligheid scharen kinderen zich vaak achter de pestkoppen in de klas. En zo kan het gebeuren dat het aardige, lieve en empatische, aanpassende kind in de klas geen vrienden heeft. Terwijl hij of zij waarschijnlijk een betere vriend is dan de pestkop ooit kan zijn. En ook het kind dat enigszins afwijkt van de norm is vaak degene die geen aansluiting vindt.
Waarbij men zich kan afvragen wie dan de norm bepaalt.
Het werkt door.
Zo is het ook regelmatig op de werkvloer. Dat er een ongeschreven norm is waar men zich aan dient te houden. De cultuur binnen een organisatie of een team is niet altijd dat wat men aan de buitenkant laat zien. Zelfs als coach heb ik soms moeite om achter die buitenkant te kunnen kijken. Een team is soms zo goed in het gesloten houden van de gelederen dat moeilijk te zien is wat er nu werkelijk speelt. Dat kost tijd en aandacht. Tijd en aandacht die op gaat aan het creëren van vertrouwen bij de mensen die eigenlijk niet aan de ongeschreven norm willen voldoen en het er niet mee eens zijn. Omdat deze vaak alleen staan en toch al moeilijk liggen in de groep houden ze het liefst hun mond. Uit veiligheid, uit angst voor de gevolgen. En kun je hen dat kwalijk nemen?
Onafhankelijkheid.
Laten we zeggen dat het in de wereld, in de maatschappij, in je organisatie, in je team, op het schoolplein niet zo makkelijk is om alleen te gaan staan. Je bent onbeschermd, ongesteund, ongewenst wanneer je de ongeschreven norm in gevaar brengt. En dit houdt pas op wanneer de mensen om je heen bereidt zijn om hun eigen veiligheid op te geven en de moeite willen nemen om een breder perspectief te bekijken. De wereld bestaat niet uit zwart wit, goed/fout of jouw beeld of mijn beeld. Maar wie durft er onafhankelijk te zijn en zegt tegen de ander “heb je het ook al eens van de andere kant bekeken, ben je al eens in die ander zijn schoenen gaan staan, misschien kun je het dan beter begrijpen”
Terug naar het conflict.
Een conflict waarbij er geen bereidheid is om even in elkaars schoenen te gaan staan. Waar geen bereidheid is om aan de relatie te werken. Waar beide partijen niet eens met de coach in gesprek willen omdat het toch aan de ander ligt. Waar boosheid en een eenzijdig beeld van de werkelijkheid zorgen voor een niet oplosbare situatie. Waar de één spreekt van een verziekte cultuur en de ander van een hetze. Het is helaas niet op te lossen in een dialoog. Er moeten nu met grote zorgvuldigheid stappen ondernomen worden om de bron van dit conflict, die uit meerder elementen bestaat, weg te nemen. Niemand heeft schuld, niemand is onschuldig. Waar ieder het juk draagt van zijn eigen verleden en ervaringen, nog niet in staat om iets aan het eigen patroon te veranderen.
Alles werkt door in het grote geheel.
Mijn moeder zei vroeger altijd. “Waar een wil is, is een weg!” Geen wil, geen weg dus. En dat is ontzettend jammer. Hier ging het maar om een klein probleem, maar hoe zou dit principe doorwerken in de wereldproblematiek?
Daarover maak ik me pas echt zorgen. Dat ons ego ons fataal wordt. Dat we niet begrijpen dat we het samen moeten doen. Dat niet angst en ego onze wereld gaan redden maar, onbaatzuchtigheid en moed. Iedere verandering begint bij jezelf. En ben je zelf in een conflict verzeild geraakt?
Wees onbaatzuchtig en moedig, werk aan de relatie en bekijk de wereld ook eens van de andere kant. Wie weet zie je iets dat je helpt aan een oplossing.