Ik zat op de fiets samen met onze dochter van tien, toen zij mij ineens vroeg “mama, heb ik ADHD?”. Verbaasd vroeg ik haar waarom zij mij die vraag stelde. Haar antwoord was iets in de trant van dat ze wel erg druk was en niet zo makkelijk stil kon zitten. En er zijn kinderen op school die dat ook hebben en die hebben ADHD beëindigde zij haar betoog.
Zo gemakkelijk gaat dat niet.
Ik probeerde haar vervolgens uit te leggen dat echt niet ieder kind wat veel energie heeft en nogal enthousiast is ADHD heeft. Dat er soms veel meer aan de hand is en dat we soms ook te makkelijk zijn in ons oordeel. Dat we al snel de neiging hebben om mensen in een hokje te plaatsen omdat ons dat een gevoel van controle geeft.
Ondertussen op het schoolplein.
Hoor ik toch steeds meer ouders spreken over kinderen die zich vervelen op school, kinderen die overprikkeld raken in de klas, kinderen met concentratie problemen, dyslexie, dyscalculie, ADD, ADHD, HSP etc.
En dan hebben we ook de kinderen die ergens in uitblinken. Rekenwonders, kinderen die klassen overslaan, kinderen die in groep 1 al kunnen lezen, kinderen die op hun 9e al naar de middelbare school gaan, of dan al een HBO studie hebben afgerond.
Wat is normaal.
En wat ik me eigenlijk af vraag. Kun je als kind eigenlijk nog wel normaal zijn? Gewoon jezelf zonder dat je in een hokje zit. Is het niet normaal dat je de ene keer wat meer moeite hebt met dingen en de andere keer iets heel gemakkelijk vindt? Moeten we iets speciaals hebben om gezien en gehoord te worden? Moeten we ergens in uitblinken om iemand te zijn? Moeten we kinderen testen om te weten in welk hokje ze passen? Waarom doen we dat? Kunnen we ze ook leren dat zij met zichzelf leren omgaan in een wereld die zich niet aanpast aan hen? Het is onhandig dat wij iedereen beoordelen en meten vanuit een gemiddelde. En dat we ondertussen allang door hebben dat niemand gemiddeld is. Dus we beoordelen op het gemiddelde en ondertussen plakken we stickers op diegenen die teveel afwijken van het gemiddelde op welk gebied dan ook.
Hoe kan dat dan?
Onze welvaart is nu eenmaal zo hoog dat we steeds meer aan zelfontplooiing en zingeving werken. Is het niet een logisch gevolg dat we daarmee het gemiddelde loslaten? Dat we juist meer verschillen gaan zien in persoonlijkheid, talenten en uitdagingen. Wanneer we het gemiddelde los laten hebben we geen stickers meer nodig en wordt iedereen die afwijkt weer een soort van normaal, gewoon jezelf met je eigen unieke kwaliteiten, uitdagingen en persoonlijkheidskenmerken.
Niet iedereen hoeft jou leuk te vinden.
En dat niet iedereen jouw kwaliteiten of unieke kenmerken kan waarderen, dat hoort gewoon bij het leven. Je hoeft je niet in allerlei bochten te wringen om voor iedereen goed te zijn of een excuus te bedenken waarom je bent zoals je bent. Waar je wel aan kunt werken is hetgeen dat je doet. Als je ergens goed in bent heb je minder tijd nodig om dat te oefenen. Die tijd kun je dan weer besteden aan hetgeen te oefen dat je minder goed kunt.
Of je kunt gewoon veel plezier beleven aan nog beter te worden in wat je toch al goed kunt. Want meestal wordt je daar ook blij van. Al is het ook goed om jezelf af en toe te frustreren met hetgeen je niet zo goed kan. Al is het maar om je imperfecte zelf te leren omarmen en waarderen. Gewoon leren dat je niet perfect bent en ook niet hoeft te zijn. Dat je oké bent zoals je bent zonder sticker. Imperfectie is ook wie je bent, maar niet het enige dat je bent.
Wees gewoon jezelf.
Dus of je nu hoogbegaafd, hoogsensitief, uitermate chaotisch, dyslectisch of heel enthousiast bent. Leer gewoon jezelf te accepteren en met jezelf om te gaan in de omgeving waarin je bent, want niemand is gemiddeld, daar heb je geen sticker voor nodig.