Ja maar hoe doe ik dat dan vraagt ze me, en kijkt me onzeker aan? We hebben het net over wat er met haar gebeurt wanneer ze in gesprek met haar leidinggevende is. De leidinggevende bestookt haar met vragen over wanneer ze dingen nu af zal hebben. Hoe ze ervoor zal zorgen dat zaken beter georganiseerd zullen worden. Daarnaast krijgt ze nog wat feedback over de resultaten, over haar gedrag in de vergadering en de verwachtingen die er van haar zijn. Na het gesprek gaat ze de deur uit met een rotgevoel over zichzelf, met weer een andere verwachting dan gister en een dosis stress die haar de hele dag een opgejaagd gevoel geeft.
Herkenbaar.
Bovenstaande situatie is slechts een voorbeeld waarin meerder mensen zich zullen herkennen. Je zit in een gesprek, het gaat over jou maar je komt zelf eigenlijk niet aan bod. De ander praat, stelt vragen en jij? Je schiet in de verdediging of klapt dicht, in ieder geval heb je niet het idee dat jij regie hebt. Niet over jezelf en niet over het gesprek. Toch is het mogelijk de regie te nemen.
Hoe dan?
Regie begint in dit geval met je bewustzijn. Ben jij je bewust van hetgeen er met je gebeurt? Meestal ervaar je allerlei fysieke signalen. Denk aan een verhoogde hartslag, hoge ademhaling, trillende handen, zweten, knoop in je maag, brok in je keel, en misschien zelfs wel de neiging om weg te lopen. Misschien is het zelfs zo dat je de tranen voelt opkomen. En stel dat dit de situatie is, wat doe je dan?
Blijf ademhalen.
Je lichaam heeft stress. En is in verhoogde staat van paraatheid. Er is een potentieel gevaar en je lichaam maakt zich klaar om te vluchten ( weglopen), te vechten ( in de verdediging schieten) of te verstarren ( dichtklappen). Een instinctieve reactie. Je kunt jezelf helpen door een simpele ademhalingsoefening te doen. Gewoon diep ademhalen vanuit je buik. Zorg er daarbij voor dat je uitademing langer duurt dan je inademing. Je zult zien dat je lichaam hier op reageert met ontspanning en dat je fysieke symptomen verminderen.
Stop je negatieve gedachtes.
Het potentieel gevaar dat dreigt, is dat er wel echt? Of zijn het je eigen gedachtes die deze reactie teweeg brengen? Welke negatieve gedachtes heb je over jezelf tijdens zo’n gesprek? Meestal zijn dat oh help gedachtes als:
• Ik voldoe niet aan de verwachting,
• Ik ben niet goed genoeg,
• Straks wordt ik ontslagen,
• Hij of zij vindt me dom,
• Ze zoeken iets om van me af te komen,
• Ik kan het niet,
Ik kan me levendig voorstellen dat deze gedachtes tot stress leiden en de daaruit voortkomende emoties en reactie. Het lijkt alsof het allemaal over jou gaat. Maar is dat wel zo?
Stel eens een vraag.
• Is het wel duidelijk wat er van je verwacht wordt?
• Is het wel duidelijk wat het resultaat moet zijn?
• Heeft de leidinggevende in dit geval wel door wat het effect is van zijn of haar gedrag?
• Beschikt de leidinggevende wel over de juiste informatie?
Misschien zou je daar eens naar kunnen vragen voordat je het oordeel over jezelf velt. Vragen stellen is de makkelijkste manier om de regie over een gesprek terug te krijgen. Immers, degene die de vraag stelt zet de ander aan tot nadenken. Daarmee krijg je tijd om zelf na te denken. Met het antwoord krijg je informatie die je kan helpen om te weten wat er nu eigenlijk aan de hand is.
Stel vragen die je helpen te begrijpen wat er gebeurt.
• Wil je me nog eens uitleggen wat je precies van mij verwacht?
• Wil je aangeven waar voor jou de prioriteit ligt?
• Hoe zie jij het resultaat precies voor je?
• Waar blijkt voor jou uit dat ik niet goed functioneer?
Schrijf gerust mee zodat je op een later moment even rustig kunt nadenken ( zonder over jezelf te oordelen) over de informatie die je gekregen hebt.
Geef feedback. ( als je durft)
Je kunt met de vraag meteen ook feedback geven op het gedrag van de ander. Bv Wil je nog eens uitleggen wat je precies van me verwacht , voor mij lijkt het of je gister iets anders verwachtte, ik merk dat ik in de war ben. Of…..”Ik hoor je veel tegelijk zeggen”. Het effect daarvan is dat ik het gevoel krijg dat er niets goed gaat, kun je je dat voorstellen?”. Natuurlijk kan die ander zich dat voorstellen en dat geeft jouw ruimte je behoefte uit te spreken. Hoe wil jij het graag? En dan heb je toch zomaar de regie ineens in handen. Regie over jezelf en over het gesprek.
Je leert niet alles in één keer.
Leren doe je met vallen en op staan. Je hebt waarschijnlijk ook niet leren lopen, fietsen, lezen, schrijven of piano spelen zonder te oefenen. Oefening baart kunst. Wanneer je niets doet verandert er niets. Sta je jezelf toe het niet meteen te kunnen en geef jezelf tijd en ruimte om te oefenen, dan zul je na enige tijd ervaren dat het vaker goed gaat. En nu doen!