Het geheel van normen en waarden dat door een groep, individu, instelling of cultuur als richtlijn voor het eigen handelen wordt beschouwd. Ik ben altijd uiterst voorzichtig in het schrijven over normen en waarden. Maar afgelopen weekend , op oudejaarsdag kreeg ik toch meerdere malen een gevoel dat mij zorgen baarde.
Vrijheid.
Wij leven in vrijheid. In een land waarin wij vrij zijn om zelf te bepalen wat wij voelen, denken, geloven, vinden en hoe wij ons leven in richten. En wij worden heel actief in het geven van onze mening als het bestuur van dit land probeert de samenleving in goede banen te leiden. Niet omdat zij de baas willen spelen maar omdat zij het beste met ons voor hebben. Dat is althans wat ik geloof. Waarom zou je zo’n baan anders überhaupt willen hebben. Je wordt afgemaakt of opgehemeld, voelt een enorme druk om het goed te moeten doen, wat overigens toch nooit lukt. Het vraagt enorm veel van je fysieke en mentale gezondheid, en dan hebben we het nog niet over de werk/privé balans. Denken wij in Nederland nu echt dat onze bestuurders die baan willen om het volk te onderdrukken en op te leggen hoe zij moeten leven?
Worden wij in onze vrijheid beperkt?
Nee, want wij leven niet in Turkije, Afghanistan, Irak, Iran, Syrië of welk ander land waar dit wel aan de hand is. Wij leven in Nederland, Wij zijn vrij om onze eigen keuzes te maken en onze mening te geven. De meeste van ons in welvaart, en degene die dat niet kunnen zouden we moeten helpen. We hebben wetten en regels binnen een democratisch stelsel, dat zelfs zo democratisch is dat het soms lastig tot besluiten leidt. En die besluiten zijn niet altijd goed voor iedereen, en daar is niet altijd iedereen het mee eens, maar dat kan ook niet anders in een dergelijk stelsel.
Verwondering.
Het verbaast en verwondert mij dat wij als samenleving grote moeite hebben met de algemene normen en waarden, en de regels die er zijn om ervoor te zorgen dat iedereen veilig en gezond kan blijven massaal aan onze laars lappen. Het baart mij zorgen dat wij onze kinderen niet meer leren dat je niet alleen op de wereld bent en dat je rekening houdt met anderen, maar dat je we anderen slechts nog vragen rekening te houden met ons. Alles moet precies op maat gemaakt en gedaan worden voor ieder individu met ieders individuele uitdagingen en bijzonderheden. We leren onze kinderen niet meer om te gaan met zichzelf in de wereld waarin zij leven, en vergroten hun aanpassingsvermogen. Wij laten onze jeugd geloven dat de wereld maakbaar is, en zich aan past aan onze speciale behoeftes. Aan wat wij willen. We creëren individuen die denken dat de wereld om hen draait en die niet functioneren in een collectief omdat dit aanpassingsvermogen vraagt.
Bevestiging.
Dit gevoel heb ik al langer, maar op,oudejaarsdag werd dit nog weer eens extra bevestigd. Onze buurjongens waren vuurwerk aan het afsteken. Wat ze overigens al de hele week deden. Nu vind ik dat op zich niet raar, aangezien vuurwerk een onweerstaanbare aantrekkingskracht heeft op veel jongens en mannen. Maar er gold een vuurwerkverbod. Oké, het was geen zwaar vuurwerk, maar toch…………
Wij hebben veel dieren waaronder twee paarden. Die stonden de hele week gewoon bij ons in de wei, en af en toe werd er gereden door onze dochters. Zo ook deze oudejaarsmiddag. De jongens staken vuurwerk af, de meisjes reden. Tot dan nog niets aan de hand. Tot het moment dat de jongens het een leuk idee vonden het vuurwerk richting de paarden te gooien. Gelukkig niet heel dicht bij maar wel met de bedoeling ze te laten schrikken. Niet erg aardig, maar zij vonden het grappig omdat ze mijns inziens de gevolgen van een op hol slaand paard niet kunnen overzien. Onze dochter had gelukkig een geruststellende werking en onze paarden zijn redelijk bomproof.
Reactie.
Mijn man maakte wel een opmerking, in de trant van ” kan het wat minder”. Tot mijn grote verbazing kwam even later, de vader van de jongens naar mij toe om te vragen waarom de jongens geen vuurwerk af mochten steken, ze waren immers ook al gestopt met carbid schieten, en het was oudejaarsmiddag. Toen ik aangaf dat wij niet gezegd hadden dat ze geen vuurwerk mochten afsteken, maar dat het niet zo aardig was dat ze het over de heg richting de paarden gooide, met de bedoeling ze te laten schrikken, trok hij zijn schouders op. Dan moet je de paarden maar op stal zetten zei hij…..en ging weer.
Ik vroeg me ondertussen af met welke moraal deze kinderen de wereld in gestuurd worden. Is het niet aan ons volwassenen ze te leren dat er gevolgen kunnen zijn, die zij nog niet kunnen overzien? Dat je sommige dingen gewoon niet kunt doen omdat die anderen schade berokkenen of letsel opleveren? Waar zijn wij als opvoeders en voorlevers als wij zelf de regels niet zo nauw nemen.
Regels.
Op oudejaarsavond werd massaal het vuurwerkverbod aan de laars gelapt. Ik vind dat lastig te begrijpen.
En natuurlijk doen bestuurders niet alles goed, en stellen ze soms regels die belerend zijn in plaats van beschermend. Maar de intentie verandert daardoor niet. De intentie is nog steeds om de samenleving veilig en gezond te houden. Waarbij voor mij de nadruk mag liggen op samen. Dat was ook de intentie van deze regel rondom het afsteken van vuurwerk.
Welk voorbeeld geven wij?
Laten wij onze kinderen blijven leren dat we samen leven, niet alleen. Er is een moraal. En als iedereen maar doet wat hij of zij zelf wil dan wordt het steeds moeilijker om veiligheid, gezondheid en welvaart te waarborgen. Ben ik zelf altijd de braafste burger? Nee……..Ik doe ook wel eens iets waarvan je zou kunnen denken dat het geen goed voorbeeld geeft aan onze jeugd. Ik drink wel eens een glaasje wijn als ik nog een klein stukje naar huis moet met de auto. Ik knuffel af en toe mensen terwijl dat i.v.m. corona eigenlijk niet kan. Ik rijd wel eens te hard of parkeer wel eens zonder te betalen. Ik roddel wel eens en schiet wel eens voor iemand anders een parkeerplaats in. Gelukkig wordt ik wel eens terecht gewezen door onze dochters. En nee…..dat zijn ook niet altijd de braafste. Maar het is goed dat we elkaar bewust blijven maken van ons gedrag en de gevolgen.
Zorg.
Mijn zorg zit hem in het feit dat het nu om een beetje vuurwerk ging, maar wat als het over alcohol, drugs, diefstal, vernieling,, mishandeling of iets anders ernstigs gaat. Mijn dochters zeggen vaak. Je denkt dat het bij jou wel goed gaat, dat jou niets overkomt, of dat het voor één keer wel kan, dat je er recht op hebt omdat……… En het klopt…….in mijn geval dan.
Moraal van dit verhaal ?
Ik doe een beroep op alle volwassenen om onze kinderen te leren wat een samenleving is. bestuurders stellen slechts regels en maken wetten om de schade m.b.t. veiligheid en gezondheid te beperken. Ik ben niet zo fanatiek in goed of fout denken. De wereld heeft nl vele kleuren en nuancering is dan ook noodzakelijk. Het is ook niet de bedoeling dat wij onze kinderen leren zich alleen maar aan te passen om daarmee zichzelf kwijt te raken. Daarvan hebben we al een paar generaties. Het zit hem in wat je aanmoedigt op welk moment en hoe je het uitlegt. Denk dus na over hetgeen je doet en welke boodschap je daarmee af geeft aan je omgeving. Wij kunnen onze vrijheid alleen maar beschermen door elkaar aan te spreken op onze moraal. Een betere wereld begint bij jezelf………ja, ook bij jou?