Laatst had ik een gesprek met een al wat ouder iemand over cultuur en cultuurverschillen. Het feit dat wij mensen en groepen met een andere culturele achtergrond bekijken en beoordelen door de bril van onze eigen cultuur. In een ver verleden, de tijd van voor man en kinderen, heb ik best veel gereisd en zodoende ben ik met veel verschillende culturen in aanraking geweest. En ik moet zeggen dat ik mij altijd in Afrika het prettigst voelde. In Afrika waar het leven genomen wordt zoals het komt. “Hakuna Matata” zoals de afrikanen zeggen, letterlijk vertaald “Er zijn geen moeilijkheden/problemen”. Daar waar ze dicht bij de natuur leven, werken op een beduidend lager tempo en niet zo zijn van het nakomen van afspraken. Daar waar iedereen gewoon enthousiast meedoet als er iemand begint te dansen, springen en zingen. Amerikanen hebben die neiging trouwens ook.
En wij dan?
Het tegenovergestelde hier in Nederland, waar ik laatst op een seminar allerlei ingewikkelde, moeilijke gezichten ontwaarde in de menigte van 100 mensen toen de trainer vroeg om te springen en klappen op de muziek om wat enthousiaste energie met elkaar te genereren.
Want ieder zichzelf respecterende ondernemer, bestuurder, manager of professional denkt wel twee keer na voordat hij zich zo buitensporig enthousiast ergens in stort. Zeker op een plek waar ook andere zichzelf respecterende ondernemers, bestuurders, managers of professionals zijn. Zelf enthousiast springend en klappend stelde ik vast dat een derde van de zaal hetzelfde deed als ik, een derde huppelde wat beschroomd op en neer en keek daarbij schaamtevol naar de grond en een derde stond zichzelf met de armen over elkaar wijs te maken dat hij of zij zich niet in liet met al die Amerikaans onzin.
Typisch Nederlands
Het gesprek dat ik had over cultuur en cultuurverschillen bracht mij ertoe om eens te googelen op wat nu eigenlijk bij onze Nederlandse cultuur hoort, wat zeg maar typisch Nederlands is. Natuurlijk kwamen er molens, klompen, delfts blauw, Tulpen, smartlappen en draaiorgels voorbij. Maar ook handelsgeest, calvinisme, weinig taboes, altijd een mening, gedoogbeleid en hokjes denken. Nu lijkt het mij t.a.v. het inburgeren behoorlijk lastig om te begrijpen dat afdingen niet onder handelsgeest valt. Dat je wel veel geld mag verdienen maar dat je er niet mee te koop mag lopen, dat er weinig taboes zijn maar sommige onderwerpen je toch een fikse discussie opleveren, dat je overal een mening over moet hebben maar dat anderen daar dan vervolgens weer een mening over hebben. Dat je niet precies weet wanneer je je nu wel en wanneer je je niet aan de wet moet houden en dat je hoe dan ook in een hokje terecht komt. En pas je niet in een hokje dan maken we het passend.
De hokjescultuur
Dat is precies waar ik als mens maar ook als professional wel eens tegen aanloop. Wij Nederlanders stoppen graag dingen in hokjes. Wanneer je Nederland van bovenaf bekijkt zie je dat veel stukken van het land nauwkeurig ingedeeld zijn, als ware het hokjes. Duidelijk afgemeten stukken grond die ieder hun eigen bestemming hebben. Veel stukken land zijn door middel van sloten, hekken of andere afscheidingen begrensd. Hokjes zie je ook terug bij hoe mensen over elkaar denken en spreken. Nederlanders houden ervan om te generaliseren en om mensen bepaalde etiketten op te plakken. Wie bij jouw eigen etiketje hoort is goed en wie anders is die wordt beoordeeld en niet zelden afgerekend op bepaalde eigenschappen. En terwijl ik dit schrijf realiseer ik me wel degelijk dat ik alle Nederlanders nu in een hokje stop door ze dezelfde eigenschappen toe te bedelen.
Als professional heb ik er last van dat ik steeds aan iedereen duidelijk moet laten zien en vertellen in welk hokje ik te plaatsen ben. Zeg je dat je coach bent volgt meteen de vraag. Wat coach je dan? Mijn standaard antwoord op die vraag is “mensen”. Meestal bespeur ik dan enige frustratie bij een gesprekspartner, want dat had hij of zij natuurlijk ook zelf kunnen bedenken en dat geeft nog steeds niet aan in welk hokje ik geplaatst moet worden. De volgende vraag, Wat maakt jou uniek? Waarvoor moet ik bij jou zijn? Ben je Businesscoach, organisatiecoach, lifestyle coach, teamcoach, presentatiecoach, kindercoach, relatiecoach, loopbaancoach…………
Eigenlijk ben ik dan alles…………
Mijn gesprekspartner in totale verwarring achter latend.
Waarom is dat hokje belangrijk?
Wie het weet mag het zeggen. Ik merk zelf dat, hoe minder ik bezig ben iemand ergens te plaatsen, hoe meer ik zie. Hoe minder ik druk ben in een hokje te passen, des te meer plezier ik heb. Iemand in een hokje plaatsen is slechts iets of iemand beoordelen op wat je op dat moment ziet, hoort of ervaart. Misschien om overzicht en controle te houden op………, ja op wat eigenlijk?
Ik heb mezelf belooft meer als een afrikaan te leven, misschien met uitzondering op het gebied van het nakomen van afspraken. Een hokje beperkt, het willen hebben van controle en overzicht beperkt de mogelijkheden. Wat zou je zien wanneer je niet begrenst werd door de muren van het hokje dat je hebt gekozen? Hoe zou het voelen om naar buiten te gaan, hoe vrij zou je zijn? Natuurlijk realiseer ik me dat het ook beschermt, maar als er een hokje is waar ik in zou willen zitten dan is het die van de onbegrensde mogelijkheden. En in mijn ogen ontstaan er onbegrensde mogelijkheden wanneer je het leven, anderen en jezelf neemt zoals het komt.
zoals de afrikanen zeggen,
“Hakuna Matata”
Voel je vrij om te reageren en je eigen mening of zienswijze te delen!