Afgelopen week speelde een van onze dochters met haar vriendinnetje. Ze waren heerlijk aan het spelen totdat zij op enig moment met een bedrukt gezichtje bij mij kwam. Ik vroeg haar wat er aan de hand was waarop zij als antwoord gaf dat er niets was. Na aandringen van mij liet ze zich toch overhalen mij te vertellen wat haar dwars zat. Een tijd geleden had mijn dochter van het vriendinnetje een knuffel cadeau gekregen, ingepakt als cadeau op een verjaardag. De moeder was duidelijk over het feit dat het vriendinnetje deze knuffel aan haar wilde geven. Ons meisje was er dolgelukkig mee. Nu op deze mooie middag had het vriendinnetje kennelijk spijt gekregen van haar cadeau en wilde het bewuste knuffeldier graag terug. Mijn dochter gaf toe dat zij dat eigenlijk niet wilde maar dat ze tegelijkertijd twijfelde omdat ze bang was voor de reactie van het vriendinnetje.
Ga niet voorbij aan wat je zelf wilt.
Het was in dit geval duidelijk dat mijn dochter eigenlijk voorbij wilde gaan aan wat ze zelf wilde vanuit de behoefte de relatie goed te houden. Herken je dat?
Het punt is dat wanneer je dat frequent doet vanuit de behoefte de ander te pleasen of het voorkomen van conflicten, welke boodschap geef je dan eigenlijk af? Zeg je dan eigenlijk niet dat de ander jouw behoeftes niet serieus hoeft te nemen? Zeg je dan eigenlijk niet, wat ik wil is minder belangrijk dan wat jij wilt? Mensen die veel sociale druk voelen hebben de neiging om steeds voorbij te gaan aan wat ze zelf willen vanuit de angst te moeten omgaan met de consequenties die het opkomen voor eigen wensen heeft. Dat de ander ze niet meer aardig vindt of boos wordt. En terwijl ik dit schrijf realiseer ik me dat ikzelf in mijn leven ook erg veel bezweken ben voor deze sociale druk. Inmiddels heb ik geleerd om niet meer onbewust voorbij te gaan aan wat ik zelf graag wil.
Hoe leer je om te gaan met sociale druk?
Wanneer je last hebt van sociale druk is het goed om je te realiseren dat die last er niet zo maar is. In de meeste gevallen zijn er gedachtes, overtuigingen en behoeftes die ervoor zorgen dat je sociale druk voelt. Sociale druk is er in veel vormen.
- Iets ( niet) doen om bij een groep te horen.
- Iets ( niet ) doen om status te verkrijgen.
- Iets( niet ) doen om conflicten te voorkomen.
- Iets( niet ) doen om aanzien te hebben.
- Iets( niet ) doen om erkent te worden.
- Iets ( niet ) doen om gewaardeerd te worden.
- Iets( niet ) doen om verwachtingen waar te maken.
- Iets( niet ) doen om anderen niet te kwetsen.
De angst om buitengesloten te worden, niet gezien of gewaardeerd te worden, iemand te kwetsen of een conflict te veroorzaken, zorgt ervoor dat we soms dingen doen of juist niet doen. Wanneer je deze sociale druk voelt is er dus een mogelijke consequentie waar je angst voor hebt.
Angst is een slechte raadgever.
Dat weten we eigenlijk allemaal maar toch gaan we eraan voorbij en reageren vanuit de angst die ons parten speelt. Toch kun je voordat je besluit iets wel of niet te doen jezelf helpen door jezelf een aantal vragen te stellen.
- Is mijn angst reëel?
- Welke ervaringen bezorgen mij deze angst?
- Wat zegt de reactie van de ander over mij?
- Wat zegt de reactie van de ander over de ander?
- Is het reëel van de ander om dit van mij te verwachten?
- Is het reëel van mij om dit van de ander te verwachten?
In het geval van mijn dochter,Is het reëel te denken dat de vriendschap onder druk komt te staan als ik opkom voor wat ik zelf wil?
- De ervaring dat ik wel eens afgewezen ben wanneer ik opkwam voor mijn eigen wensen.
- Ik ben geen goede vriendin als ik doe wat ik zelf wil.
- Heeft het vriendinnetje wel goed nagedacht bij het geven van dit cadeautje?
- Is het realistisch te verwachten dat ik een gegeven cadeau terug geeft?
- Is het realistisch te verwachten dat iemand niet teleurgesteld is als ik niet doe wat er gevraagd wordt?
De realiteit.
De vragen helpen mij om te realiteit onder ogen te zien en daarmee kan ik een afgewogen keuze maken in wat ik wel of niet doe. Natuurlijk doe ik nog altijd wel eens iets waarvan ik achteraf denk, waarom deed ik dat eigenlijk. Er is niets mis met af en toe jezelf eens op het tweede plan te zetten, maar doe dat alleen omdat je dat zelf wilt en met een positieve reden en niet vanuit angst voor een negatieve consequentie. Je kunt het pas goed doen voor een ander als je het goed doet voor jezelf.
Het knuffeltje is uiteindelijk niet meegegaan. Ik vertelde onze dochter dat zij zelf mocht beslissen wat zij wilde doen. Ik hoorde haar tegen het vriendinnetje zeggen, wordt jij boos op mij als ik nee zeg? Dat was een goed realiteitscheck en een goede strategie. Haar antwoord was nee en 5 min later zaten we zonder de knuffel op de fiets om het meisje naar huis te brengen.