Uit het rapport “Beroepsziekten in cijfers” van het “Nederlands centrum voor beroepsziekten” kun je veel informatie halen over de aard, arbeidssectoren en risicofactoren t.a.v. beroepsziekten. Nu las ik dit rapport omdat ik als coach veel in de zorg werk, waarbij ik veel teams en individuen ondersteun in de overgang naar zelf organiserend werken. Maar ook individuele trajecten begeleid van medewerkers die vast lopen in hun werk. Medewerker die in een bepaalde disbalans terecht komen en meestal met gelijksoortige gedragspatronen. Het ziekteverzuim is hoog.

Wat is er aan de hand?

Uit het rapport blijkt dat het hoogst aantal meldingen van beroepsziekten psychische aandoeningen en aandoeningen van het bewegingsapparaat betreft. Meer dan de helft van de meldingen betroffen psychische aandoeningen waarbij overspannenheid en burn- out het vaakst genoemd werden. De sector gezondheidszorg staat in de top 5 van het hoogst aantal meldingen van psychische beroepsziekten. Ook blijkt dat medewerkers in de sector gezondheidszorg het vaakst melding maken van beroepsziekten. De grootste risicofactoren die benoemd worden zijn werkbelasting en werkrelaties.

Wat zie ik zelf?

Als coach in de zorg zie ik veel werknemers die :
• Veel werkdruk ervaren.
• Moeilijk balans kunnen vinden tussen werk en privé.
• Het lastig vinden om te gaan met ( de vele) veranderingen.

Veel genoemde oorzaken zijn :
• Veel dagen met werk bezig zijn om aan contracturen te komen.
• Personeelstekort.
• Administratie/registratiedruk.
• Over verantwoordelijkheid .

Ook lijkt er door het zelf moeten organiseren druk te ontstaan in de arbeidsverhoudingen binnen teams en tussen teams/medewerkers en management.

De typische zorgmedewerker.

Het is niet mijn bedoeling mensen in hokjes te drukken of te generaliseren, maar er zijn zeker veel overeenkomsten tussen medewerkers in de zorg. Doorgaans zijn er veel medewerkers die zowel thuis als op het werk met de zorg voor anderen belast zijn. Zij stellen het welzijn van de ander in de meeste gevallen boven het welzijn van zichzelf. Gaan daarbij niet voor een 6 maar voor een 10. Vinden het moeilijk om hun eigen grens te voelen en/of aan te geven. Vaak ervaren zij zowel druk van de werk als van de privé omgeving en zijn voortdurend aan het balanceren om iedereen tevreden te houden.

Het resultaat.

Het resultaat is een gemiddeld ziekteverzuim in de zorg van 6,5%. Het vervelende van dit hoge percentage, in combinatie met de toch al krappe arbeidsmarkt, is dat de werkdruk alleen maar toe neemt. En dit bij een categorie medewerkers die toch al heel slecht is in het accepteren en aangeven van de eigen grenzen. Er zijn twee patronen die hiervan het gevolg zijn.
1. De medewerker werkt door, zonder hulp te vragen, tot hij er bij neervalt. ( Deze medewerker is vaak prikkelbaar, en trekt veel naar zich toe, ik zal het wel weer doen, is over verantwoordelijk en loopt rond met vermoeidheidsklachten)
2. De medewerker trekt zich terug en hanteert een harde grens tussen werk en privé. ( Deze medewerker wordt door collega’s vaak gezien als iemand die niet betrokken is en geen verantwoordelijkheid neemt, klaagt vaak over hetgeen er niet goed gaat en haalt weinig energie uit het werk )
De oorzaak is in beide gevallen hetzelfde maar de reactie en het effect van het gedrag verschilt. Daarnaast is het gedrag vaak niet effectief m.b.t. het probleem dat ervaren wordt.

Wat kunnen we doen?

De gemiddelde zorgmedewerker draagt ontzettend veel zorg voor alles en iedereen maar vindt het lastig om voor zichzelf te zorgen. Voelt zich vaak verantwoordelijk voor alles en iedereen maar vergeet verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf en de eigen gezondheid. In mijn ogen is er dan ook maar één ding waarmee wij kunnen helpen. We kunnen ze helpen om beter voor zichzelf te leren zorgen. We kunnen helpen om zich bewust te worden van eigen patronen, angsten en mogelijkheden. We kunnen ze helpen terug te gaan naar hun passie en naar hetgeen ze belangrijk vinden. Om keuzes te leren maken en grenzen aan te geven. Laten we ze helpen zich te richten op hetgeen ze zelf kunnen beïnvloeden. Maar laten we ze vooral helpen te leren zichzelf als uitgangspunt te nemen en niet als sluitpost.

Maar om deze hulp te kunnen bieden moet er eerst bewustwording zijn. En de wil om beter voor jezelf te zorgen. Het is niet altijd makkelijk om iets anders te doen dan je gewend was. Daar weet een zorgmedewerker alles van gezien de vele veranderingen die er zijn. Maar laat nu één van die veranderingen jezelf aan gaan. Het is net als leren fietsen. Wanneer je het eenmaal kunt weet je niet eens meer hoe het was om het niet te kunnen.

Wil je meer weten over hoe je beter voor jezelf kunt zorgen?